طراحی مدل ملی مسئولیت اجتماعی شرکت (CSR) برای شرکت‌های ایرانی

چکیده

رشد بخش خصوصی و بازار سرمایه کشور در چند سال اخیر سبب گردید که شرکت‌ها دارای مجموعه‌ای از ارزش‌ها وکدهای اخلاقی شوند و مسئولیت اجتماعی شرکت در شرکت‌های دارای ضوابط کاری اخلاقی و اجتماعی ایرانی نهادینه شود، تا بدین ترتیب شاهد وجود شرکت‌های پایدار باشیم. به همین دلیل مسئولیت اجتماعی یک وظیفه برای شرکت‌هاست. لیکن ساختار اقتصادی-صنعتی حاکم بر فضای کنونی اقتصادی-سیاسی ایران به‌گونه‌ای است که شرکت‌ها، انجام فعالیت‌های مسئولیت اجتماعی را علاوه بر این که هزینه به حساب می‌آورند، آن را باعث جا ماندن از فضای رقابتی می‌دانند.
حدود یک دهه از طرح موضوع مسئولیت اجتماعی به معنای امروزین آن در ایران می¬گذرد لیکن هنوز این موضوع به‌صورت فراگیر در نیامده و در اولویت‌های اقدامات تمامی شرکت‌های کوچک و بزرگ قرار نگرفته است. توسعه و بسط این موضوع نیازمند فرهنگ‌سازی و افزایش آگاهی‌های عمومی می‌باشد تا تمامی شرکت‌ها به این باور برسند که اگر امروز اجتماع را نبینند فردا نیز در اجتماع دیده نخواهند شد.
این مقاله درصدد آن است تا با توجه به شکاف موجود در جایگاه مطلوب شرکت‌های ایرانی در راستای چشم‌انداز اجرای مسئولیت اجتماعی آنها و جایگاه واقعی بنگاه‌های کسب‌وکار در شرایط موجود، از طریق “طراحی مدل ملی مسئولیت اجتماعی شرکت برای شرکت‌های ایرانی”، زمینه‌ساز انگیزه شرکت‌ها برای حرکت در مسیر اجرای مسئولیت¬های اجتماعی درکشور باشد.
با استفاده ازمطالعه ادبیات موضوع ومطالعات کتابخانه‌ای ومدل های معتبر دنیا به مدل نظری خواهیم رسید، سپس با برگزاری مصاحبه و همچنین گروه‌های کانونی به مدل می‌رسیم.
در این پژوهش، برای تحلیل مصاحبه‌های فردی وگروه کانونی انجام شده ازروش تحلیل تم استفاده گردید. از تحلیل مضمون برای شناخت الگوهای موجود در داده‌های کیفی استفاده گردید. وشاخص ها ونهایتا مدل ملی مسئولیت اجتماعی شرکت(CSR)درشرکتهای ایران طراحی واستخراج گردید.
برای انجام این تحقیق در ابتدا ادبیات موجود از پایا ن نامه دکتری و کتب مرجع و بیش از ۱۰ مقاله خارجی مورد بررسی قرار گرفتند. با استفاده از ادبیات ۴۵معیاراصلی برای مدل استخراج گردید که این معیار ها مقدمه شیوه تحلیلی بودند. با توجه به اینکه نگارنده در ضمن استفاده از مد لهای موجود به دنبال استفاده از مد لهای پی شناخته نبوده است؛ لذابا استفاده از روش تحلیل مضمون که از رو شهای کیفی است برای انتخاب معیار های مدل ملی مسئولیت اجتماعی شرکت(CSR) برای شرکتهای ایرانی اقدام نمود. در مرحله بعد به منظور سنجش نظر خبرگان از پرسشنامه با۲۵پرسش استفاده شد. به منظور سنجش روایی مدل از آزمون تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد که رابطه انواع معیارها مورد سنجش و تأیید قرار گرفت.داده های تجربی از طریق۱۲ مصاحبه عمیق از متخصصان وکارشناسان ، مدیران ، مدیران عامل و اساتیدحوزه مسئولیت اجتماعی جمع آوری شده است. در نتیجه ، معیارهای جدیدی از مدل ملی مسئولیت اجتماعی شرکت شامل ۲۲معیاردر۵گروه اصلی انتخاب گردید.